An toàn phòng cháy chữa cháy (PCCC) là vấn đề quan trọng hàng đầu, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, tính mạng và tài sản của con người. Nhiều người băn khoăn nên lựa chọn đầu báo khói hay đầu báo nhiệt cho ngôi nhà của mình. Mỗi loại đầu báo đều có ưu và nhược điểm riêng, phù hợp với những tình huống cụ thể.

Tổng quan sơ lược

Đầu báo khói là gì? Có mấy loại?

Đầu báo khói sẽ giúp phát hiện sự hiện diện của khói trong không khí. Trong trường hợp có phát hiện hạt khói thì đầu báo khói ngay lập tức phát tín hiệu âm thanh. Phát tín hiệu điện cảnh báo cho người dùng và hệ thống báo cháy tự động bật. Đầu báo khói dùng rộng rãi trong hệ thống phát hiện và cảnh báo cháy. Dùng trong văn phòng, tòa nhà, khu công cộng, cơ sở công nghiệp. Phát hiện sự cố cháy nổ ngay trong giai đoạn đầu. Cảnh báo kịp thời giúp bảo vệ an toàn tốt hơn.

Có hai loại đầu báo khói:

• Đầu báo khói quang học: Dùng tia sáng để phát hiện có sự hiện diện của hạt khói ở trong không khí. Khi hạt khói gây ra hiện tượng tán xạ ánh sáng, đầu báo ngay lập tức nhận tín hiệu và kích hoạt cảnh báo.
• Đầu báo khói ion hóa: Đầu báo này dùng tia phóng xạ để tạo ra dòng ion hóa ở trong không khí. Trong trường hợp có khói xâm nhập thì dòng ion sẽ gián đoạn để kích hoạt cảnh báo.

Đầu báo nhiệt có mấy loại? Có ưu điểm gì?

Đầu báo nhiệt giúp phát hiện sự gia tăng nhiệt độ một cách bất thường. Hoạt động bằng cách đo nhiệt độ không khí xung quanh. Kích hoạt cảnh báo trong trường hợp nhiệt độ vượt qua ngưỡng an toàn đã thiết lập. Là phần quan trọng trong hệ thống phòng cháy và chữa cháy. Thường dùng chung với thiết bị đầu báo khói nhằm đảm bảo hiệu quả trong quá trình phát hiện, cảnh báo cháy tối đa.

Có hai loại đầu báo nhiệt:

• Đầu báo nhiệt điểm: Đầu báo được thiết kế giám sát nhiệt độ tại một vị trí/khu vực nhất định. Khi nhiệt độ tại điểm vượt quá ngưỡng cài đặt, đầu báo ngay lập tức kích hoạt tín hiệu cảnh báo. Nhờ có kích thước nhỏ gọn, đầu báo nhiệt phù hợp dành cho những không gian hẹp. Như kho hóa chất, khu vực nguy cơ cháy cao hay phòng máy.
• Đầu báo nhiệt dây: Đầu báo dùng dây cáp đặc biệt có thể phát hiện nhiệt độ dọc theo chiều dài của nó. Dây cáp lắp đặt dọc theo tường, trần hay trên sàn nhà của không gian rộng lớn. Khi nhiệt độ tại điểm nào trên dây bị vượt ngưỡng thiết lập, đầu báo sẽ kích hoạt đưa ra cảnh báo. Giải pháp linh hoạt, phù hợp dành cho khu vực rộng lớn.

So sánh đầu báo khói và đầu báo nhiệt là một phần quan trọng trong hệ thống phòng cháy chữa cháy. Thường được sử dụng kết hợp để đảm bảo hiệu quả phát hiện và cảnh báo cháy tối đa.

Đặc điểm chung

Đầu báo khói và đầu báo nhiệt đều là các thiết bị phát hiện cháy quan trọng trong hệ thống phòng cháy chữa cháy. Chúng có một số đặc điểm chung sau:

• Mục đích: Cả hai loại đầu báo đều được thiết kế để phát hiện sự khởi đầu của một đám cháy và kích hoạt cảnh báo để cảnh báo người dùng và hệ thống báo cháy tự động.
• Hoạt động tự động: Đầu báo khói và đầu báo nhiệt hoạt động một cách tự động, liên tục giám sát môi trường xung quanh để phát hiện các dấu hiệu của đám cháy.
• Cảnh báo: Khi phát hiện được các dấu hiệu của đám cháy, cả hai loại đầu báo đều sẽ kích hoạt cảnh báo bằng cách phát ra tín hiệu âm thanh hoặc tín hiệu điện tới hệ thống báo cháy.
• Lắp đặt: Đầu báo khói và đầu báo nhiệt thường được lắp đặt tại các vị trí chiến lược trong tòa nhà, nhà ở, văn phòng, hoặc khu vực công nghiệp để đảm bảo phát hiện cháy hiệu quả.
• Yêu cầu bảo trì: Cả hai loại đầu báo đều cần được bảo trì định kỳ, bao gồm kiểm tra hoạt động, thay thế pin (nếu có) và vệ sinh để đảm bảo hoạt động chính xác.

Sự khác biệt

1. So sánh sự khác biệt giữa đầu báo cháy khói và đầu báo cháy nhiệt

2. Áp dụng đầu báo khói – nhiệt kết hợp

Như đã nói ở trên, thì tùy vào môi trường lắp đặt và sử dụng, sẽ phân tích cũng như tính toán về phương án lắp đặt, nếu “ĐỦ ĐIỀU KIỆN” có thể sử dụng loại đầu báo cháy khói – nhiệt kết hợp để tăng hiệu quả báo cháy.

Ngoài ra, đối với một số khu vực cần bao quát báo cháy lớn, thì ngoài sử dụng đầu báo cháy nhiệt hay đầu báo khói thì cần sử dụng đầu báo tia (đầu báo beam) để tăng cường khả năng báo cháy và phát tín hiệu.

*Nếu đầu báo khói là giải pháp lý tưởng để bảo vệ tính mạng thì tại sao ta vẫn thấy đầu báo nhiệt được lắp đặt thay cho đầu báo khói?

Khi bảo vệ tài sản là mục tiêu chính, đầu báo nhiệt là một giải pháp đáng tin cậy và hầu như không gặp sự cố. Trong một số trường hợp, đầu báo nhiệt được chọn vì chi phí thấp và khả năng miễn nhiễm tốt hơn với các chất gây ô nhiễm và môi trường khắc nghiệt. Trong các trường hợp khác, đầu báo nhiệt được sử dụng để kích hoạt vòi phun nước chữa cháy hoặc các loại hệ thống dập lửa khác.

Đầu báo khói có thể được thiết kế để chịu đựng mức độ cao hơn của các chất ô nhiễm trong không khí và phạm vi nhiệt độ rộng hơn. Mặc dù các giải pháp này thường tốn kém hơn so với đầu báo nhiệt, nhưng chúng lại phản ứng sớm hơn. Việc này giúp cho những người trong tòa nhà có thêm thời gian để phản ứng, các thiết bị phát hiện khói tiên tiến thường cho phép những người ứng cứu đầu tiên giải quyết nguy cơ hỏa hoạn trước khi xảy ra thiệt hại nghiêm trọng về tài sản.

*Khi việc phát hiện khói là không phù hợp với thực tế thì việc chọn một đầu báo nhiệt hoạt động nhanh hơn có thể giúp thời gian phản ứng nhanh hơn.

Đầu báo nhiệt tiêu chuẩn, nhiệt độ cố định đáp ứng như mong đợi trong phần lớn các đám cháy, nhưng chúng bị trễ nhiệt khi đám cháy bùng phát nhanh chóng. “Độ trễ nhiệt” xảy ra khi nhiệt độ tăng nhanh khiến đầu báo nhiệt báo động ở nhiệt độ cao hơn điểm cài đặt của nó. Việc bổ sung khả năng tăng tốc độ có thể tăng tốc thời gian phản ứng đối với các đám cháy đang hình thành nhanh, nhưng chúng cũng có thể dẫn đến báo động giả nếu môi trường lắp đặt bỗng nhiên nhận thấy sự thay đổi nhanh chóng của nhiệt độ xung quanh. Bộ phát hiện nhiệt độ cố định được bù theo tỷ lệ tăng có thể giúp ngăn ngừa cả hiện tượng trễ nhiệt và cảnh báo sai do thay đổi nhiệt độ nhanh chóng. Các đầu báo này phản ứng giống như một đầu báo nhiệt tiêu chuẩn, nhiệt độ cố định với các đám cháy phát triển chậm. Khi đám cháy hình thành nhanh chóng, tốc độ bù theo tốc độ gia tăng sẽ ngăn ngừa độ trễ nhiệt độ.